Loãng xương là một căn bệnh phổ biến trong các bệnh lý về xương khớp. Tình trạng này thường tiến triển âm thầm, và khi được chẩn đoán, cơ thể đã mất đi một lượng xương đáng kể. Thuốc điều trị là một giải pháp quan trọng để phục hồi cấu trúc và chức năng của xương, đồng thời ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về các loại thuốc này và cách chúng hoạt động. Bài viết sau đây của phòng khám DRHIP sẽ giúp bạn hiểu thêm về các loại thuốc điều trị loãng xương phổ biến nhất hiện nay.
Nguyên tắc và cơ chế tác động của thuốc
Cơ thể luôn có sự cân bằng giữa quá trình tạo xương và phá hủy xương. Tuy nhiên, khi quá trình phân hủy xương diễn ra nhanh hơn, loãng xương bắt đầu phát triển. Thuốc điều trị loãng xương hoạt động dựa trên nguyên tắc:
- Tăng cường hình thành xương: Thuốc giúp cải thiện quá trình tạo xương, giúp xương mới hình thành nhanh hơn.
- Giảm hoạt động của tế bào hủy xương: Các loại thuốc này làm giảm tốc độ phân hủy xương, ngăn ngừa mất xương nghiêm trọng.
- Khôi phục cấu trúc xương: Một số loại thuốc giúp phục hồi các vùng xương đã bị tổn thương.
- Hỗ trợ giảm đau: Thuốc cũng giúp giảm đau cho người bệnh, duy trì chức năng xương tốt hơn.
>> Xem thêm: Tìm Hiểu Nguyên Nhân Loãng Xương Và Các Triệu Chứng Thường Gặp
Phân loại các loại thuốc điều trị loãng xương
Hiện nay, có nhiều loại thuốc điều trị loãng xương, mỗi loại có cách tác động riêng. Các nhóm thuốc chính bao gồm:
Thuốc điều trị loãng xương (osteoporosis)
Nhóm thuốc này giúp giảm mất khoáng chất trong xương, đồng thời tăng cường sức khỏe xương. Một số loại thuốc phổ biến:
- Bisphosphonates: Giúp ức chế enzyme liên quan đến quá trình phân hủy xương.
- Hormone thay thế: Estrogen và progesterone có thể được sử dụng để bảo vệ sức khỏe xương ở phụ nữ sau mãn kinh.
- Calcitonin: Hỗ trợ kiểm soát quá trình phân hủy xương và giảm đau.
- Raloxifene và denosumab: Các loại thuốc này có tác dụng tích cực đối với xương, giúp ngăn ngừa mất xương.
Thuốc bổ sung canxi và vitamin D
Canxi và vitamin D là hai yếu tố quan trọng giúp xương chắc khỏe. Vitamin D đặc biệt quan trọng trong việc giúp cơ thể hấp thụ canxi từ thực phẩm. Đối với những người không hấp thụ đủ từ chế độ ăn uống hoặc thiếu ánh sáng mặt trời, việc bổ sung qua thuốc là cần thiết.
- Canxi: Hỗ trợ xây dựng và duy trì cấu trúc xương.
- Vitamin D: Giúp cơ thể hấp thụ canxi, từ đó bảo vệ và duy trì sức khỏe xương.
Thuốc hạn chế phân hủy xương
Các loại thuốc này giúp ngăn chặn quá trình phân hủy xương quá mức, từ đó bảo vệ xương và ngăn ngừa loãng xương:
- Alendronate (thuộc nhóm bisphosphonate): Giúp ngăn quá trình phân hủy xương, giữ mật độ xương ổn định.
- Zoledronic acid: Thuốc tiêm tĩnh mạch có tác dụng bảo vệ xương trong thời gian dài.
- Calcitonin: Giảm lượng canxi trong máu và hạn chế phân hủy xương.
- Fosamax plus: Giúp phòng ngừa gãy xương, đồng thời cung cấp vitamin d cho cơ thể.
Thuốc tăng cường tạo xương
Những thuốc này vừa giúp tạo xương mới, vừa ức chế quá trình phân hủy xương. Strontium ranelate là một ví dụ tiêu biểu, được sử dụng cho bệnh nhân không thể dùng nhóm bisphosphonate. Tuy nhiên, thuốc này có thể gây tác dụng phụ trên tim mạch.
Thuốc hỗ trợ khác
Một số thuốc giúp giảm đau và cải thiện triệu chứng loãng xương:
- Paracetamol: Giúp giảm đau do loãng xương gây ra.
- Deca-durabolin và durabolin: Hỗ trợ quá trình tổng hợp xương.
Phác đồ điều trị loãng xương
Điều trị loãng xương thường kết hợp nhiều phương pháp, từ chẩn đoán chính xác đến sử dụng thuốc và thay đổi lối sống.
Chẩn đoán lâm sàng
Các phương pháp chẩn đoán bao gồm:
- Chụp x-quang: đánh giá mật độ xương tại các vùng cột sống và xương đùi.
- Xét nghiệm máu và nước tiểu: xác định các yếu tố thiếu hụt như vitamin D hoặc khoáng chất.
Chẩn đoán xác định
Phương pháp đo mật độ xương (BMD) bằng hấp phụ tia x năng lượng kép (DXA) là phương pháp chính để đánh giá mức độ loãng xương. Chỉ số t-score cho thấy tình trạng xương và nguy cơ gãy xương của bệnh nhân.
>> Xem thêm: Điểm Mặt Những Triệu Chứng Loãng Xương Thường Gặp
Sử dụng thuốc điều trị loãng xương bao lâu?
Thời gian sử dụng thuốc điều trị loãng xương có thể kéo dài tùy theo mức độ bệnh và phản ứng của cơ thể. Thông thường, các loại thuốc như bisphosphonates có thể được sử dụng từ 3-5 năm, sau đó bệnh nhân cần được đánh giá lại để điều chỉnh phác đồ điều trị.
Tác dụng phụ của thuốc
Thuốc điều trị loãng xương có thể gây ra một số tác dụng phụ, bao gồm:
- Đau cơ, đau khớp
- Tình trạng kích ứng đường tiêu hóa
- Tăng nguy cơ viêm loét dạ dày khi dùng lâu dài
Biện pháp kết hợp với thuốc
Bên cạnh việc dùng thuốc, người bệnh cần kết hợp các biện pháp khác như chế độ ăn uống giàu canxi, tập thể dục đều đặn và hạn chế hút thuốc, uống rượu.
Lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị loãng xương
- Sử dụng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ.
- Không tự ý ngưng thuốc khi chưa có sự hướng dẫn.
- Theo dõi thường xuyên các chỉ số về mật độ xương để điều chỉnh thuốc kịp thời.
Bên cạnh việc điều trị bằng cách biện pháp phẫu thuật thì thuốc điều trị loãng xương là một phần không thể thiếu trong quá trình phục hồi và bảo vệ sức khỏe xương. Tuy nhiên, việc hiểu rõ về các loại thuốc và cách sử dụng đúng cách là rất quan trọng để đạt được hiệu quả tốt nhất trong điều trị loãng xương.
>> Xem thêm: Tìm Hiểu Nguyên Nhân Và Các Triệu Chứng Bệnh Loãng Xương Ở Người Cao Tuổi
